Türkiye’de Enerjide Yeni Bir Dönem: Lisanssız Elektrik Üretimi
Türkiye enerji sektöründe köklü bir dönüşüm yaşıyor. Bu dönüşümün en dikkat çeken adımlarından biri ise lisanssız elektrik üretimi uygulamalarıdır. Artık bireyler ve işletmeler, kendi elektriklerini üretme hakkına sahip olarak enerji tüketiminde daha bağımsız, daha sürdürülebilir ve ekonomik çözümlere yöneliyor. Grid bağlantısı ile şebekeye entegre şekilde gerçekleştirilen bu üretim modeli, yalnızca güneş ve rüzgar gibi yenilenebilir kaynaklarla sınırlı kalmıyor; farklı enerji kaynakları da lisanssız üretim için kullanılabiliyor. Lisanssız elektrik üretimi, yalnızca çevre dostu bir çözüm olmakla kalmayıp, enerji verimliliğini artırma, maliyetleri düşürme ve kapasite artışını teşvik etme gibi avantajlar da sağlıyor. Yeni yönetmelik düzenlemeleriyle birlikte, ev sahiplerinden tarım arazilerine, KOBİ’lerden sanayi tesislerine kadar geniş bir yelpazede kullanıcı, kendi enerjisini üretme fırsatına kavuşmuş durumda. Hadi gelin bu yazımızda lisanssız elektrik üretimi yönetmeliğindeki yeni düzenlemeleri, sağladığı avantajları ve sektörde yarattığı dönüşümü detaylarını birlikte inceleyelim.
Kimler Lisanssız Elektrik Üretebilir?
Yeni yönetmelikle birlikte ev sahipleri, küçük ve orta ölçekli işletmeler, tarım arazileri sahipleri gibi çok daha geniş bir kesim, kendi enerjisini üretme hakkına kavuştu. Böylece, enerji üretimi daha yaygın ve kapsayıcı hale geldi. Bu gelişme, Türkiye’nin enerji bağımsızlığına katkı sağlayarak çevreye duyarlı çözümlerin önünü açıyor.
Lisanssız Elektrik Üretimi Yönetmeliğindeki Temel Değişiklikler
Mahsuplaşma ve Geçici Abonelik
İnşa halindeki tüketim tesisleri hariç olmak üzere, aynı kişi veya şirket adına kayıtlı geçici aboneliklerde, aynı abone grubunda yer alan tesislerde üretilen elektrik, mahsuplaşmaya dahil edilebilecek.
Çağrı Mektubu ve Başvuru Süreci
Başvurular artık elektronik ortamda alınacak ve herhangi bir belge iadesi yapılmayacak.
Bağlantı Anlaşmaları ve Süre Uzatımı
Bağlantı anlaşması süresi 180 günden 1 yıla çıkarıldı. Bu süre içinde bağlantı hattı projesinin de onaylatılması gerekiyor. Bu değişiklik, yatırımcılara daha fazla zaman ve esneklik sağlıyor.
Kurulu Güç ve Kabul Süreci
Elektriksel ve Mekanik Kurulu Güç Sınırlamaları
12/05/2019 öncesi çağrı mektubu alan tesislerde, mekanik kurulu güç, elektriksel kurulu gücün %20’sini geçemeyecek ve 12/05/2019 sonrası için ise, mekanik güç, elektriksel gücün iki katını aşamayacak.
Kısmi Kabul Uygulaması
Lisanssız üretim tesisleri için her defasında 10 MWe altında olmamak kaydıyla kısmi kabul yapılabilecek. Ancak kalan kapasite için zamanında kabul yapılmazsa, bağlantı anlaşması kabul edilen kapasiteye göre güncellenecek.
YEKDEM ve Enerji Fazlası Değerlendirmesi
Kabul işlemleri tamamlanıp sistem kullanım anlaşması imzalanmayan tesislerde, üretilen enerji YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak kaydedilecek. Ayrıca, mahsuplaşma sonrasında ihtiyaç fazlası enerji, Yenilenebilir Enerji Kaynakları (YEK) Kanunu’na göre belirlenen fiyat üzerinden değerlendirilecek.
Ölçüm Noktaları ve Saha Değişiklikleri
5-1-d ve 5-1-h Kapsamı:
5-1-d ve 5-1-h kapsamındaki üretim tesisleri aynı yerde bulunuyorsa ve 5-1-d tesisinden şebekeye enerji verilmiyorsa, aylık mahsuplaşma sonrası şebekeye aktarılan ihtiyaç fazlası enerji, YEK Kanunu’nda belirtilen fiyattan YEKDEM kapsamında değerlendirilecek.
Lisanslı üretim tesisi bulunduran tüketim tesisleri için, farklı ölçüm noktasında olmak kaydıyla, 5-1-h kapsamında üretim tesisi kurulması halinde, tüketim tesisinin tüketimi ile 5-1-h kapsamında kurulan tesis için yapılacak aylık mahsuplaşma sonrasında şebekeye verilen ihtiyaç fazlası enerji ilgili mevzuat uyarınca, YEK Kanununda belirlenen fiyat üzerinden YEKDEM kapsamında değerlendirilir. Bu fıkra kapsamında yer alan tüketim tesislerinin ayrıca tüketim aboneliğinin bulunmaması halinde, bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü olarak, ilgili üretim tesisi için imzalanmış olan bağlantı anlaşmalarında yer alan çekiş yönlü güç esas alınır.
Kurulu Güçte Eksiltme Hakkı
Kısmi kabul yapılmamış tesisler için, talep edilmesi halinde bir defaya mahsus olmak üzere çağrı mektubu ve bağlantı anlaşmasında belirtilen kurulu güçten en fazla %10 oranında azaltma yapılabilir.
-Saha Değişikliği Şartları:
Lisanssız üretim tesisi sahibi tüzel kişiler, kabul işlemleri tamamlanarak işletmeye alınmış tesislerde;
-Dağıtım seviyesindeki bağlantılarda aynı trafo merkezinden,
-İletim seviyesindeki bağlantılarda ise aynı iletim bölgesinden olmak kaydıyla saha değişikliği yapabilir.
İzinsiz İşletmeye Alınan Tesisler
Kabul işlemleri tamamlanmadan işletmeye geçirilen üretim tesisleri, ilgili şebeke işletmecisi tarafından derhal şebekeden ayrılır. Tesis sahibi, 60 gün içinde tüm ekipmanları sökerek parsel dışına çıkarmakla yükümlüdür. Bu durumda ilgili çağrı mektubu ve bağlantı anlaşması iptal edilir ve tesis sahibi 3 yıl boyunca lisanssız üretim başvurusunda bulunamaz.
Geçici Madde 10 Kapsamında Süre Uygulaması
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, 17. madde kapsamında belirtilen bir yıllık süre, kalan süre dikkate alınarak mevcut bağlantı anlaşmalarına ve çağrı mektuplarına da uygulanır. Ancak kalan süre 180 günden az ise, bu süre otomatik olarak 180 gün olarak kabul edilir.
Volta Enerji ile Geleceğe Güç Katın
Volta Enerji olarak sürdürülebilir, çevre dostu enerji üretimi konusunda sektöre yön vermeye devam ediyoruz. Türkiye’nin enerji dönüşümüne katkı sağlamak için çalışıyor, doğaya olan sorumluluğumuzu her adımda yerine getiriyoruz. Siz de enerjinizi kendiniz üretmek ve maliyetlerinizi düşürmek istiyorsanız bizimle iletişime geçin.